LET OP: Deze handleiding is in ontwikkeling. Geen to-market product. Op- en aanmerkingen, laat het weten.
1 Kern-idee: “alles wat lukt, wordt gevierd”
Theaterlezen is bij uitstek een stem-theater-vorm die succes voel- en hoorbaar maakt: iedere keer als een cursist een regel vloeiend laat klinken, ziet het publiek (de groep) dat en volgt er applaus of een andere positieve impuls. Zo wordt succesbeleving dé motor achter verdere groei.
2 Vier-momenten in de vaste Theaterlezen-cyclus
Fase | Micro-succes dat je viert | Voorbeeld van een mini-ritueel |
|---|---|---|
1. Kennismaken met tekst/letters | • klank-tekenkoppeling lukt • een kapstokwoord in één keer herkennen | Letter-confetti: cursist plakt de letter op een gezamenlijke poster en we roepen samen het klankgebaar.“Yes-kaartje” in de log-map. |
2. Eerste keer hardop rol lezen | • woord of cluster zonder spellen • eerste zin met juiste pauze | Instant-klap: na die zin steekt de groep beide handen omhoog en klapt één keer tegelijk. |
3. Herhaald lezen / repeteren | • expressie of leesteken goed inzetten • doel uit de miniles (bv. fraseren) lukt | Applausmeter: een wasknijper schuift één stap richting “Voorstelling-klaar” op een simple lineaal. |
4. Generale repetitie | • 0 fout in eigen rol • tempo “klinkt als praten” | Backstage-selfie (of stempel) met ‘Alfa-ster’ voor in portfolio. |
5. Leesvoorstelling | • durven optreden • publiek reageert | Staande ovatie (of wave) + certificaat “Ik ben Theaterlezer” + korte publieksreactie (“Wat hoorde ik mooi?”). |
6. Nabespreking | • cursist benoemt zelf waarin hij vooruitging | Gouden microfoon: mag één succes delen, groep vult aan. |
3 Aansluiting bij de Alfa-leerlijn
Alfa-niveau (volgens Raamwerk Alfabetisering NT2) | Typische leerstap | Concreet vier-moment |
|---|---|---|
Alfa A – cursist leert alfabetisch principe | • alle letters/klanken koppelen • m-k-m-woorden spellend lezen | Letterfeest: zodra alle klanken een keer zijn herkend ➜ samen “alfabet-rap”, cursist krijgt “Letterheld”-badge. |
Alfa B – automatiseren clusters & morfemen | • medeklinkerclusters (“st”, “br”) vloeiend • korte zinnen zelfstandig | Cluster-challenge: groep houdt stopwatch; ieder die z’n cluster vlot leest, versiert de “cluster-slang” op het bord. |
Alfa C – vloeiend korte teksten & instructies | • leestekens betekenisvol gebruiken • nieuwe taken zelfstandig | Mini-première: cursisten lezen hun rol voor een ander groepje/afdeling; na afloop “pers-moment” – collega’s noemen één ding dat opviel. |
4 Praktische werkvormen om het vieren structureel te maken
Succeskaart (A6): na iedere sessie noteert cursist zelf (of met pictogram) “Dit lukte” + begeleider zet een mini-sticker.
Geluidseffect-knop: één druk geeft een korte fanfare; gebruik hem spaarzaam voor ‘eerste keer gelukt’.
Progress-baan: magnetisch spoor op de kast (“Start” ➜ “Ster-lezer”); iedere micro-prestatie schuift een pion vooruit.
Digitale micro-video: film één zin vóór en één zin ná de oefenweek; laat de vooruitgang horen, krachtige, persoonlijke beloning.
Publieks-complimentenkaart: na de voorstelling schrijft het publiek (of medecursisten) op post-its wat hen opviel (intonatie, mimiek, duidelijkheid).
5 Tips voor begeleiders
Altijd eerst een “top”, dan pas een “tip” – zo ervaart de cursist het vieren vóór het verbeteren.
Koppel elke mini-les (punctuatie, frasering…) aan een micro-doel en laat cursisten zelf turven hoeveel keer het lukte.
Gebruik Running-Records / Checklist Vloeiendheid als visueel bewijs: verdeel in kleine subcategorieën en highlight elke sprong.
Laat in alfa-groepen het vieren aansluiten bij hun leefwereld: foto op WhatsApp-groep, sticker op werkschoen, “high-five” met kind, enz.
Bewaar bewijsmateriaal in portfolio (foto, kaart, geluid). Het maakt groei tastbaar en motiveert door naar het volgende Alfa-niveau.
Met deze procedures wordt elke letter, elk klankcluster, elk zinnetje, elk optreden een kans voor een klein feestje, precies de cultuur die je zoekt. “Applaus voor jou!” 🎉